Column site IndinBr 9-18
Wat mogen de Inheemse Volken van Brazilië deze maand oktober verwachten van een nieuwe president en nieuwe regeringen landelijk en in de deelstaten? Je zou bij voorbeeld kunnen denken: dat die minimaal de Grondwet volgen en daarom nu snel land toewijzen aan de gemeenschappen of de gezondheidszorg voor hen op peil brengen.
De voortekenen zijn echter ook dit keer niet geweldig. Maar laten we eerst naar een positieve ontwikkeling kijken: nog nooit hebben zich zoveel kandidaten van Inheemse afkomst gemeld voor een zetel in de deelstaats- of federale regering. Dit jaar zijn het er 129 (waarvan 45 vrouwen), tegen 85 de vorige keer. Een serieuze kans zullen ze niet maken. Alleen van 1983-86 zat er eenmaal een afgevaardigde van inheemse komaf in de deelstaatregering van Rio de Janeiro. Het politieke bewustzijn en de strijdbaarheid van de Indianen nemen toe, zou je zeggen. Ondanks het stelen van de presidentszetel door Temer en zijn vrienden, ondanks alle onvervulde eisen van de Inheemse Volken in de afgelopen periode. Ondanks – of moeten we zeggen: juist vanwege – het opnieuw toegenomen geweld jegens hen (CIMI Jaarboek Geweld jegens Inheemse Volken 2017). Of zou het misschien zo zijn dat Indianenleiders ook de aantrekkingskracht voelen van de rijke versnaperingen en schandalige privileges die geachte senatoren zich permitteren…?
Naast die privileges staan meerderen ook nog op de ‘loonlijst’ bij de agrobusiness in het land. Daarvoor liggen er zo op dit moment 33 nieuwe wetsvoorstellen op de plank die de rechten van de Inheemse Volken rechtstreeks schade toe zullen brengen. Tussen 2015 en 2017 zette men in Congres en Senaat volgens een onderzoek van CIMI 1930 handelingen gericht tegen de Inheemse Volken, ongeveer even veel als tussen 1995 en 2014 in totaal!
Sinds Temer slaat de landbouwlobby wild in het rond. En of verkiezingen hierin verandering gaan brengen? Deze belangengroep staat immers zo sterk in het land. Daarbij gesteund door grote internationale bedrijven die ook in Nederland aktief zijn. Deze moeten weten dat agrobusiness in Brazilië gepaard gaat met uitbuiting, geweld, aantasting van mensenrechten, radicale ontbossing. De kansen voor de Inheemse Volken zouden verbeteren als naast de strijdbaarheid van deze volken ook de verantwoordelijkheidszin van het internationale bedrijfsleven zou toenemen. Albert Heijn deed al een poging met haar app over de herkomst van producten. Bij onderzoek door SOMO bleek dan wel dat de sinasappelsap uit Brazilië naar slavernij smaakt. De consument hier is mede aan zet.